اشتراک گذاری:
بیوگرافی آقای دکتر مسعود پزشکیان
دکتر مسعود پزشکیان ( زاده ۷ مهر ۱۳۳۳ – مهاباد، آذربایجان غربی )، نایب رئیس اول دهمین دوره مجلس شورای اسالمی و نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو است. دکترپزشکیان دوره پزشکی عمومی خود را در سال ۱۳۶۴ به پایان رسانید. در سال ۱۳۶۹ تخصص خود در رشته جراحی عمومی را از دانشگاه علوم پزشکی تبریز اخذ کرد. وی سپس در سال ۱۳۷۲ فوق تخصص جراحی قلب را ازدانشگاه علوم پزشکی ایران دریافت نمود. پزشکیان بلافاصله در بیمارستان قلب شهید مدنی تبریز استخدام که بعدها رئیس این بیمارستان شد.
دکتر پزشکیان در سال ۱۳۷۳ به ریاست دانشگاه علوم پزشکی تبریز منصوب گردید. که تا سال ۱۳۷۹ ادامه داشت. این جراح قلب سپس به تهران منتقل و به مدت ۵ ماه سمت معاونت سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را عهده دار گشت. سرانجام به عنوان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از مجلس رأی اعتماد گرفت.
خبرنگار: جنـاب استاد دکتر مسعود پزشکیـان عزیـز می خواهیم کلیات طرح تحول سلامت را از زبان شما جویا شویم.
قبل از اجرای طرح تحول سلامت، متن پیش نویس طرح به کمیسیونی که بنده در آن حضور داشتم ارجاع شد. پس از مطالعه، به وزارتخانه رفته و با کارشناسان صحبت نمودم و به آنها اعلام کردم که این طرح، به این شکل برای وزارت بهداشت مشکل ایجاد خواهد کرد. بهتر است به این صورت اجرا نشود. آنها در جواب گفتند که این پیش نویس طرح است. اما بعد از مدتی همان متن را ابلاغ کردند! بعد از ابلاغ، هم در کمیسیون و هم در وزارت بهداشت با کارشناسان در این باره صحبت کردیم، همچنین با جناب آقای وزیر جلسه شخصی برگزار و اشکالات طرح را به صورت خصوصی به ایشان گوشزد نمودم.
طی این دوره ۳ الی۴ سال گذشته، همیشه اعلام کردم که در این رابطه با جناب آقای دکتر نوبخت (معاون برنامه بودجه) و معاون رئیس جمهور، آقای طیب نیا (وزیر اقتصاد) و آقای انصاری (معاون رئیس جمهور در امور مجلس آن زمان) صحبت کردم. سرپایی به جناب آقای مهندس جهانگیری مطلب را گفتم و اعلام کردم این روند، روندی است که برای سیستم بسیار هزینه ایجاد خواهد کرد و امکان ادامه اش هم به این شکل وجود ندارد، بهتر است به قانونی که در برنامه پنجم نوشته شده برگردند و بر اساس آن کار را ادامه دهند. خوب زیاد توجه نکردند و نتیجه این شد که الان مشکلات طرح تحول خودش را نشان می دهد و نهایتا روندی را ایجاد کرده که به نظر من چالش هایی برای وزارت بهداشت است.
البته خود به خود پای مجلس هم وسط کشیده خواهد شد و نهایتا دولت مجبور است نسبت به مساله موضع گیری کند. ارائه کنندگان خدمت هم الان با مشکل مواجه شده اند زیرا در حال حاضر ۷ الی ۸ ماه می شود که پول یک تعداد پرستار، پزشک، پرسنل یعنی آن چیزی که به اسم کارانه است را نتوانسته اند پرداخت کنند و به شرکت های دارویی، پیمانکار ها و خیلی از جاهای دیگر بدهی دارند و خودشان هم از بیمه ها طلب دارند. این روندی است که قابل پیش بینی بود یعنی از همان اول مشخص بود که منابع برای چنین هزینه کردی وجود ندارد و در ضمن از نظر علمی یک چنین روشی مبنای علمی ندارد که ما مداخلات را از سطح سوم شروع کنیم و به مراجعه کننده اجازه بدهیم هر وقت و هر جا به سیستم مراجعه کرد، مثال سیستمهای دولتی۹۰ الی۹۵ درصد پولش را خود دولت پرداخت کند. یک چنین چیزی امکان ندارد، خوب اوایل پول بود و پرداخت شد و بعد وقتی که هزینه باال رفت نهایتا تعویقاتی رخ داد. الان وزارت بهداشت با بدهی های بالایی مواجه است و طبیعتا از آن طرف هم ساختار نیروی انسانی و ارائه خدمات و مکانیسم های پرداخت در بهداشت و درمان و کل کشور با چالش مواجه شده است. حاال الزام باشد هر کدام از اینها را می شود برای شما باز کرد و روشن تر، واضح تر و عملیاتی تر بحث کرد.
خبرنگار: اگرامکان دارد واضح تر و بازتر و با جزئیـات بفرمایید:
ببینید مثال در رابطه با قانون برنامه، بندهای ۳۴، ۳۵، 3s، ۳۷، ۳۸ است. برای برنامه پنجم، آنجا دولت را مکلف کرده بود سطح بندی، ارجاع، پزشک خانواده، گایدلاین، خرید راهبردی، پرداخت عملکردی، تجمیع بیمه ها، پوشش
همگانی را مدنظر داشته باشد. یعنی آن چیزی که در قانون نوشته شده بود اینها بود. دولت را مکلف کرده بودند این کارها را انجام دهد. اولویت پیشگیری های درمان، جز بحث هایی است که آنجا مشخص بود. ولی وزارت بهداشت، در اجرا از سطح سوم شروع کرد،یعنی قانونی که قدم اولش اولویت پیشگیری بر درمان بود، آن را در اجرا نادیده گرفتند. معمولا شروع از درمان، آن هم از سطح سوم، هزینه بالایی ایجاد می کند و کمتر نتیجه می دهد. این دیگر خیلی روشن و ثابت شده است. همه جا می گویند پیشگیری بهتر از درمان است. چیزی نیست که کسی بخواهد در مقابلش موضع بگیرد یا بخواهد بگوید نه اینجور نیست و درمان بهتر است. وقتی ما نگاهمان را از درمان شروع کردیم و هزینه ها را آن جا بردیم، طبیعتا نگاه به پیشگیری کاهش پیدا می کند. حال معنی اش این نیست که اینها در پیشگیری کار نکردند، ولی ساختن ساختمان یا مثال فرض کنید یکسری برنامه ها، آن چیزی نیست که ما بگوییم اولویت، پیشگیری بوده است.اولویت اینها از درمان بود، بعد کارهای مربوط به پیشگیری، شبکه ها و … را انجام دادند.
دوم اینکه در قانون نوشته بودیم که خارج از ارجاع در بیمارستان ها بستری نکنند و اگر هم بستری کردند پول بگیرند. به هر حال بدون ارجاع پرداخت نباید شکل می گرفت. اینها بدون ارجاع، پرداخت را شکل دادند. یعنی هر کسی بیمارستان می رفت، بستری می شد۸۰.،۹۰ الی۹۵ درصد پولش را اینها پرداخت می کردند. خوب خود این هم یک معضل بود. برای درمان سرپایی هم هیچ دستور العملی نداشتند، در نتیجه هزینه های درمان سرپایی به شدت بالا رفت و چندین برابر شد.
از طرفی سطح بندی را مراعات نکردند. از طرف دیگر سرپایی را ندیدند، پرداخت را عملکردی نکردند. گایدلاین برایش تعیین نکردند و خوب طبعیتا قیمت ها و تعرفه ها و پرداخت ها را هم بالا بردند، بدون اینکه برایش منابع ببینند. وقتی تعرفه های خدمات را در رابطه با ارائه درمان افزایش دادند پولی برایش ندیده بودند، وقتی آن پول را ندیدند آن هم باز مزید بر علت شد و افزایش قیمت به شدت به دوش همین منابعی افتاد که برای بحث های قانونی تامین شده بود. حالا ما برای طرح تحول پول نگذاشته بودیم. پول هایی که در مجلس مصوب شده بود وظایف روشنی را پیگیری می کرد، که متاسفانه این اتفاق نیفتاد. پس تجمیع بیمه ها که برای منابع است شکل نگرفت، ارجاع که می بایست شکل می گرفت شکل نگرفت، پرداخت خارج از ارجاع انجام گرفت، گایدلاین ها و دستورالعمل هایی که باید در این ارجاع ها شکل می گرفت که آموزش انجام شود، مثلا چگونه از آزمایشگاه، پاراکلینیک استفاده کنند و چه خدماتی یا چه نوع داروهایی را ارائه دهند، هیچ کدام از اینها به آن شکلی که باید انجام می گرفت، انجام نگرفت و خرید راهبردی هم به همین شکل بود و در ارائه ی خدمت کاملا از آن بیگانه بودند.
نتیجه کار این شد که تعرفه ها بالا رفتند. مقدار خدمات به شدت بالا رفت، چون قیمت بالا برای ارائه دهنده خدمت سود آور بود، خدمات اضافی ارائه دادند که پول بیشتری عایدشان شود. خدمات اضافه برای پول بیشتر طبیعتا صندوق ها را خالی کرد و وقتی صندوق خالی شد، پرداخت ها را به تاخیر انداخت و این پرداخت ها دوباره به تاخیر خواهند افتاد. سال گذشته برای جبران، دولت۸.۰۰۰ میلیارد اوراق به مجلس آورد که به اینها بدهند تا بتوانند جبران کنند. امسال دیگر نه آن ۸.۰۰۰ میلیارد هست، نه توان جبران بقیه وجود دارد. خوب طبیعتا الان وزارت بهداشت مشکل مالی دارد. کار کرده، اما کار را با قیمت بالایی انجام داده و کار را از جای گرانی شروع کرده است. یعنی کار را از سطح سوم شروع کرده است و بعد قیمت های خدمات ارائه شده را بالا برده است، به حساب اینکه سود بیشتری به دست آورد، غافل از اینکه این پول، مجموع پول سلامت، کال برای بهداشت و درمان است.
یعنی وقتی در یک جا پول اضافه می گیرید، باید از جای دیگر پول را کم کنید. شما نمی توانید پول زیاد بگیرید و به همه جا هم پول بدهید، پول معلوم بوده است. ارائه خدمت را در سطح سوم با قیمت گران ارائه دادند، نتیجه اش هم این شد که برای خدمات بعدی پول کم آوردند حتی برای ارائه خدمات سوم هم منابعی که الان در اختیار دارند پاسخگو نیست و حالا چطوری می خواهند حل کنند، این معضلی است که وزارت بهداشت، دولت و حتی کمیسیون بهداشت با آن مواجه می باشند.
خبرنگار: منظورتان از سطح سوم که به آن اشاره فرمودید چیست؟
یعنی خدمات بیمارستانی و تخصصی و فوق تخصصی. باید بیمار شویم، به بیمارستان مراجعه کنیم، بستری شویم و بعد آزمایشات و عکسش برداری ها و مداخالت هزینه بری را برایش تحمیل کنیم.
خبرنگار: پس در واقـع یعنی نادیده گرفـتن نظـام ارجاع؟
نه تنها نادیده گرفتن نظام ارجاع، نادیده گرفتن نگاه به اولویت بهداشت، و بعد از آن درمان، چون اگر ما روی پیشگیری کار کنیم خیلی از این بیماری ها، مثل بیماری قند، قلب و سکته که نزدیک ۴۰ الی ۵۰ درصد مرگ و میر های ما از بیماری های عروقی است، ایجاد نمی شوند. وقتی ۴۰ الی ۵۰ درصد بیماری عروقی است و ما می توانیم با پیشگیری این را کم کنیم، چرا صبر کنیم اینها بیمار شوند و بعد مداخله کنیم. با پول درمان یک بیمار، شاید بتوان برای پیشگیری هزار نفر برناشمه نوشت.
تازه وقتی بیمار شد و شما مداخله کردید زیاد عمر را افزایش نمی دهید، یعنی بیمار هم هزینه می کند هم آن عمر اولیه را نمی تواند داشته باشد! بنابراین نتیجه عمر کمتر و هزینه بسیار بالاتر.
خبرنگار: همانطـور که استحضاردارید این طـرح با چند هدف عمده شروع شد، یکی از این اهـداف کاهش هزینه های درمان مردم بود به نظر شمـا وزارت بهداشت چه میزان توانسته به این هدف برسد؟
در بستری این اتفاق افتاده است، البته به نظر من موقت است، چون ادامه اش برای دولت به نظر من ممکن نیست مگر اینکه به سطح بندی نظام ارجاع برگردند.
یکی دیگـر از این اهداف افزایش آرامـش روانی مـردم ناشی از گسترش بیمه های سلامت بود، آن هم اکثر مردم بیمه شده اند، یعنی همه کسانی که بیمه نداشتند بیمه شده اند. اینها مشکل نبود، اینها خوب بود. اصلا قانون گفته بود که پوشش همگانی ایجاد کنید. قانون گفته بود که پرداخت از جیب مردم کاهش پیدا کند. اینکه قانون است، اما چگونه این کاهش پیدا کند؟
بر اساس سطح بندی، ارجاع، گایدلاین، خرید راهبردی، تجمیع بیمه ها و پرداخت عملکردی. این روند اتفاق نیفتاده است در نتیجه این اهدافی که به دست آمده الان در معرض خطر است.
خبرنگار: آیا این طرح توانست آرامش روانی مردم را محقق کند؟
بطور موقت بله. البته اگر دولت بتواند ادامه بدهد این امر تحقق پیدا می کند، ولی الان دیگر با چالش مواجه است.
خبرنگار: نظرتان در رابطه با تجمیع بیمه ها چیست؟
تجمیع بیمه ها یک قانون بوده است و از نظر قانونی بیمه ها نهایتا باید تجمیع می شد ولی اشکالاتی که وجود داشت، ما نمی توانیم یک جا بگوییم بیمه ها را تجمیع می کنیم و از آن طرف هم به یک عده منابع، پول ندهیم، ازیک جا پول بگیریم برای همه مردم هزینه کنیم. تهدید هایی در رابطه با بیمه ها وجود داشت این بود که بیمه تامین اجتماعی، منابع خود را پیشاپیش از کارگر ها و کارفرما می گرفت، بعد ارائه خدمت می کرد. اگر بیمه ها تجمیع می شدند و دولت سهم خودش را برای بقیه صندوق ها به موقع پرداخت نمی کرد، دغدغه کارگران این بود که، دولت با پول آنها می خواهد چاله های خود را در جای دیگری پر کند. زیاد هم بی ربط نبود، برای اینکه دولت موظف بود سرانه همه کسانی که بیمه شده اند را به موقع پرداخت کند و این دغدغه وجود داشت، در نتیجه بخاطر این دغدغه ها و ضعف های دیگر نتوانستند بیمه ها را تجمیع کنند.
خبرنگار: آیا به نظر شما برای اجـرای طرحـی به وسعـت طرح تحـول سلامت نمی بایست مطالعه پایلوت انجام می گرفت؟
اصلا پایلوت ها همه نشان دادند که این نوع رفتن (روش) غلط است. در دنیا چرخ را که دوباره اختراع نمی کنند، چرخ اختراع شده است. بحث این است که تمام کشور هایی که به این شکل جلو رفتند، شکست خوردند و برگشتند. ما بدون توجه به آن چیزی که تجربه بین المللی است، راهی را طی کرده ایم که مجبور به برگشت هستیم ولی با هزینه بالاتر.
تهدید هایی در رابطه با بیمه ها وجود داشت این بود که بیمه تامین اجتماعی، منابع خود را پیشاپیش از کارگرها و کارفرما می گرفت، بعد ارائه خدمت می کرد. اگر بیمه ها تجمیع می شدند و دولت سهم خودش را برای بقیه صندوق ها به موقع پرداخت نمی کرد، دغدغه کارگران این بود که، دولت با پول آنها می خواهد چاله های خود را در جای دیگری پر کند.
خبرنگار: در مجموع این مطالعه پایلوت (طرح تحول سلامت) در وزارت بهـداشت صـورت گرفتـه است؟
اینها که پایلوت انجام نداده اند، آمده اند و اعلام کردند. پایلوت هم انجام می داده اند، بی دلیل بود. برای اینکه پایلوت شده است. سازمان جهانی بهداشت WHO تجربه کشورهای مختلف را سالانه در یک کتاب منتشر می کند، که در سال ۲۰۰۸ در آن نوشته شده بود: نگاه به پیشگیری، خدمات اولیه و ضرورت در این بعد زمانی بیشتر از همیشه است.
آن وقت تجربه های کشورهای مختلف را اعم از کشورهای اروپایی، آمریکایی، منطقه خاورمیانه، آفریقا و … را جمع کرده بود و در آن جا به یکسری اهداف رسیده بوده است و آن اهداف در حقیقت،همین بحثهایی است که ما در قانون دیده بودیم. پیشگیری مقدم بر درمان است. نگاه به خدمات پایه مهم تر از نگاه به خدمات سطح ۳ است، نگاه به بیمارستان هزینه بر می باشد و ما باید به خدمات سطوح اولیه نگاه کنیم، که Health Primary Care می گویید پیشگیری اولیه حالا بیشتر از همیشه. پوشش همگانی باید انجام می گرفت.
در آنجا یک مکعب مستطیل رسم کرده بود، طول آن مستطیل عبارت است از پوشش بیمه، که ما چقدر از جمعیت را پوشش داده ایم. چند درصد مردم تحت پوشش هستند، توصیه این بود که ما بیاییم همه مردم را تحت پوشش بیمه قراردهیم. عرض این مستطیل بسته خدمتی است که به مردم می دهیم. ما چه مقدار به مردم که مراجعه می کنند خدمات می دهیم، همه نیازهایشان را جواب می دهیم؟ ۸۰ درصد، ۵۰ درصد اینها مجموع می شوند. اینها می گفتند عمق خدمات را باید پایین تر ببرند.یعنی عمیق تر کنند، یعنی مراجعه کننده وقتی پیش شما آمد بتواند همه خدمات را بگیرد و برود، الزم نباشد به یک پزشک دیگر، آزمایشگاه دیگر و یا مرکز تصویربرداری دیگر مراجعه کند. یعنی شما باید به مراجعه کننده خدمات کاملی ارائه دهید، عمق را باید افزایش دهید.
ارتفاع این مکعب مستطیل، پرداخت از جیب مردم بود. مردم وقتی وارد ارائه خدمات می شوند چقدر جیب آنها خالی می شود؟ باید کاری کنیم که این پرداخت از جیب کاهش پیدا کند. مردم کمتر پرداخت کنند. این هدفی بود که کتاب دنبال می کرد و برای این هدف می گفت باید جلوی خصوصی سازی و خدمات سطح سوم را بگیرید. باید از مراجعه کردن به بیمارستانها تا جایی که ممکن است اجتناب کنید، سیاست دارویی و تجهیزاتی را درست کنید. آن جا برای تجهیزات، سهمیه بندی تعریف کرده بود. برای دارو، گایدلاین و نظام دارویی تعریف کرده بود و سیاست های دارویی مربوطه.
همه اینها چیزهایی است کهدر کشورها تجربه کرده اند، پایلوت کرده اند. شما چرا می خواهید پایلوت کنید؟ ساختند و گفتند اما این کار را نکنید. ما کاری را که تجربه و تحقیقات انجام گرفته، گفته نباید انجام بگیرد، برای چه می خواهیم دوباره انجام بدهیم؟ تجربه ها و آنهایی که این کار را کرده اند، شکست خورده اند. حالا پایلوت کنیم ببینیم آیا شکست می خوریم؟ خوب اگر این کار را انجام می دادند، باز بهتر از این بود که یکدفعه طرح را در کل کشور پیاده کنند. به نظر من عاقل آن کسی است که از تجربه دیگران استفاده کند و دیوانه آن کسی است که حتی از تجربه خودش هم استفاده نمی کند.
خبرنگار: بنـده با اساتیـدی که مشورت می کردم در رابطـه با پایلـوت می گفتند که طرح در مجـلس آمده، قانون شده و کتاب است.
طرح تحول به هیچ وجه قانونی نیست. اصلا اختلاف ما با سیستم این بود که چرا خلاف قانون عمل می کنید، خلاف قانون بوده است. این چیزی است که آیین نامه اش را دولت خودش نوشته است. کار خود دولت است. اگر ما سوالی می پرسیدیم، اعتراضی می کردیم، بحثی می کردیم، حرف ما این بود که دولت چرا قانون را در رابطه با بهداشت و درمان اجرا نمی کند و صحبت هایی که مثال با وزیر دارایی، وزیر رفاه و وزیر بهداشت داشتم، همه برسر این بود که چرا قانون را اجرا نمی کنید؟
خبرنگار: این طرح با حدود۶.۸۰۰ میلیـارد تومان که درصدی از هدفمنـدی یارانه ها بود شروع به کار کرد؟
نه، ما منابع را در بهداشت و درمان افزایش دادیم و ۱ درصد ارزش افزوده، ۴.۰۰۰ الی ۵.۰۰۰ میلیارد تومان پول، ۱۰ درصد خالص هدفمندی،نزدیک به۵.۰۰۰ میلیاردتومان پول بود۲.۰۰۰. میلیارد اعتباری بود که برای پزشک خانواده در نظر گرفته بودند. درصد بیمه، سرانه ای که برای بیمه در نظر گرفتیم، نزدیک ۷.۰۰۰ الی ۸.۰۰۰ میلیارد تومان پول بود.
یعنی هر کدام از اینها کلی اعتبار برای وزارت بهداشت و درمان تامین کرده است. بالای ۱۰، ۱۵ و۲۰.۰۰۰ میلیارد پول اضافه شده، ولی یک قسمتی از آن در بیمه ها است، چون سرانه بود و سرانه را باال بردیم، مثال سرانه قبال ۵ درصد بود رسیدیم به ۷ درصد. در این قانون جدید ۷ درصد برای سرانه سقف گذاشته بودند که سقف را برداشتیم و به علاوه پول هایی را که اضافه کردند و پول هایی هم که خودش باز هم در مجموع وزارت بهداشت شده که به نظر من باید رقم بالای۲۰.۰۰۰ میلیارد تومان باشد.
خبرنگار: سوال ما هم همیـن جاست که حالا دقیقـا و واقعا از بودجه کل کشور چه میزان به طرح تحول سلامت اختصاص یافت؟
بنده که اینها را که محاسبه نکردم. اعتباراتی که در زمان وزارت به بنده داده می شد۱.۸۰۰ میلیارد تومان بود. سال گذشته وقتی خواستیم بودجه امسال را بررسی کنیم نزدیک ۷۵.۰۰۰ میلیارد بود! ۱.۸۰۰ میلیارد،کجا و۷۵.۰۰۰ میلیارد برای بهداشت ودرمان منابع عمومی و اختصاصی در نظر گرفته شده بود. ۷۵.۰۰۰ میلیارد چند برابر ۱.۸۰۰ میلیارد است؟۳۵ برابر،کجا یک چنین اتفاقی افتاده است؟ کدام وزارتخانه آنقدر بالا رفته است؟ سهم الان وزارت بهداشت از بودجه کل کشور بالای ۲۵ درصد است و این زیاد هم هست.
خبرنگار: یک چیزی هم فراتر از هدفمندی یارانه ها؟
خوبی هدفمندی یارانه ها این است که ارزش ریالی به مرور کاهش پیدا می کند، ۴۰.۰۰۰ الی ۴۵.۰۰۰ تومان بوده، ۴۵.۰۰۰ تومان ۵ سال پیش نسبت به ۴۵.۰۰۰ تومان الان نصف شده است، ولی هزینه های بهداشت و درمان به مرور در حال افزایش پیدا کردن است، این هزینه ها با گذشت زمان که کاهش نمی یابند و با تورم افزایش پیدا می کند، قیمتش هم که ثابت نیست تا بگوییم مثال آنقدر پول می دهیم، هر سال باید پول اضافه کنیم، در نتیجه توقعات
در حال باال رفتن است و منابع پایین می آید، در نتیجه وضعیت پیش آمده بدتر خواهد کرد. اعتباراتی که در زمان وزارت به بنده داده می شد۱.۸۰۰ میلیارد تومان بود. سال گذشته وقتی خواستیم بودجه امسال را بررسی کنیم نزدیک ۷۵.۰۰۰ میلیارد بود! ۱.۸۰۰ میلیارد، کجا و ۷۵.۰۰۰ میلیارد برای بهداشت و درمان منابع عمومی و اختصاصی در نظر گرفته شده بود.
۷۵.۰۰۰ میلیاردچندبرابر۱.۸۰۰ میلیارداست؟ ۳۵ برابر، کجا یک چنین اتفاقی افتاده است؟ کدام وزارتخانه انقدر بالا رفته است؟سهم الان وزارت بهداشت از بودجه کل کشور بالای۲۵ درصد است و این زیاد هم هست.
خبرنگار: آیــا مطـالعـات Benefit Cost ( ارزش سودآوری ) دقیقی برای هزینه های چندین هزار میلیارد در سطح کشور انجام شده بود؟
گفتم که تجربه غلطی است، وقتی می گوییم تجربه نشان داده پر هزینه است و راه درستی نیست، یعنی هزینه بالاست و نتیجه کم است، برای اینکه روشی که پیش گرفتیم، پر هزینه بودن آن از نظر علمی ثابت شده است و نتیجه بخش نیست.
خبرنگار: وزارت بهداشت چقـدرتوانست در راستـای فرمایشات مقام معظم رهبری ما میخواهیـم اگر کسی در خانواده ای مریض شد، بیـش از مریض داری، رنج دیگری نداشته باشد، عمل کند؟
ببینید دغدغه بیماران در بیمارستان بطور موقت کاهش پیدا کرد ولی آیا می توانیم ادامه بدهیم یا نه؟ بحثی است که الان می بینید خیلی مشکل داریم.
خبرنگار: و به فرمایشات دیگر مقام معظـم رهبری که به قدر مطلق پرداخت از جیب مردم اشاره دارد چقدرعمل شد؟
کاهش پیدا کرده است، یکی از سیاست های کلی مقام معظم رهبری این بود که خارج از سطح بندی و ارجاع پرداختی نباید شکل بگیرد اما اینجا خلاف آن عمل شده است. بحث های دیگر مقام معظم رهبری این بود که قیمت ها، قیمت های تکنیکال بین دولت و بخش خصوصی نباید فرق کند یعنی وقتی برای عمل تعرفه می گذاریم، تعرفه عمل خصوصی و دولتی یکی باشد، عمل دولتی و خصوصی هر دو یکی است، شما نمی توانید بگویید اگر در بخش دولتی عمل کنی قیمت ۱۰ تومان ولی بیرون عمل کنی ۱۰۰۰ تومان است. هزینه بیرون یک چیز دیگر است، ولی خود عمل،
همان عمل (پروسیجر) است. الان تعرفه در سیستم دولتی و خصوصی به این صورت است که، اگر من بیرون عمل کنم ۱۰۰ تومان گیرم می آید، دولتی عمل کنم ۲۰ تومان گیرم می آید که این خلاف فرمایشات مقام معظم رهبری است.
خبرنگار: آقای دکتر پزشکیان می دانیم که اولویت اول پزشکـی در دنیا موضوعـات پیشگیری، بهداشت، آمـوزش و پژوهـش است. آیا در طرح تحـول سلامت اساسا روی موضوعات پیشگیری و بهداشت برنامه ریزی شده است؟
در این رابطه کارهایی انجام شده، الان تمام مراکز بهداشت و درمان ما مجهزتر شدند، پزشک مستقر است ولی به این معنی نیست که توجه کافی به این موضوع صورت گرفته باشد، نمی شود گفت کاری نکردند، کار انجام گرفته، ولی ناقص است. آن طور که باید درست انجام بگیرد، انجام نگرفته است، مثلا پزشک خانواده درست شکل نگرفته است، وگرنه مراکز بهداشتی و درمانی ما مجهزتر شده اند، داروهایشان بیشتر شده و نیروهای انسانی بیشتری آنجا هستند، اما ماندگار نیست.a
خبرنگار: می دانید که کارانه بسیـاری از پزشکان چندین و چند ماه است که پرداخت نشده است. علت تاخیر در پرداخت به نظر شما چیست؟
پولی نیست، و بدتر هم خواهد شد. این همان عیبی است که گفتیم به وجود می آید. تنها برای پزشکان هم نیست، پول دارو، پول پیمانکارهای غذا، پول مراکزی که با سیستم درمانی ارتباط دارند و بیمارستان به آنها بدهکار است را نداده اند، خود بیمارستان از بیمه ها طلبکار است، این چرخه کی درست می شود؟ پولی وجود ندارد. بیمه باید پول بدهد، خب ندارد. خب بیمارستان هم پولی ندارد که به طلبکار ها بدهد، در نتیجه این حلقه روز به روز فاصله عمیق تر پیدا می کند و اینها است که آن دغدغه ها را دوباره برخواهد گرداند اما با شدت بیشتر.
خبرنگار: به چالـشهای پیش روی ایـن طرح اشاره فرمودید که این چالش ها بعدا گریبانگیر مجلس و دولت و در نتیجـه خدمت دهندگـان این طرح (طرح تحول سلامت)را هم خواهد گـرفت، آن چالش های پیش رو که اشاره فرمودید چیست؟
چالش ها همین نبود منابع است. الان پول نیست، مجلس نمی تواند پول اضافه بگذارد، برای اینکه الان بالای ۲۵ درصد اعتبارات دولتی در بهداشت و درمان هزینه می شود. چون آموزش و پرورش، نیروهای مسلح، راه و شهر سازی، آب و برق همه منابع می خواهند و دولت باید برای همه اینها بودجه اختصاص دهد. الان ۲۵ درصد این منابع صرف بهداشت ودرمان می شود، خب مجلس نمی تواند پول بیشتر بگذارد، دولت هم نمی تواند این کار را بکند.
از طرفی هم واقعیت این است که توقعات بالا رفته و اینها خدمات را داده اند و پول نگرفته اند. چون قیمت خدمات را هم بالا بردیم و خدمات پر هزینه به مردم داده ایم. نتیجه چیست؟ نتیجه این است که چون الان اینها نمی توانند پول بدهند، اگر بخواهند پول خدمات را هم از مردم بگیرند، به دلیل قیمت بالا بودن قیمت ها، فشار زیادی به مردم وارد می شود.
حالا چگونه باید عادلانه این را اصلاح کرد؟ این چالشی است که مجلس، دولت و قوه های مختلف با آن مواجه هستند. اگر ما بخواهیم همه مردم تحت پوشش عادلانه قرار بگیرند و خدمت درست صورت بگیرد، با این قیمت ها ما پول نداریم بدهیم. خوب پول نداریم، در نتیجه فقط افرادی که پول دارند می توانند خدمت بگیرند، آنهایی که پول ندارند دوباره باید بروند دنبال این و آن بگردند پول پیدا کنند. و این خطری است که تهدید می کند.
مگر اینکه برگردیم به ارجاع، پزشک خانواده، خرید راهبردی، سطح بندی، گایدلاین و طرح دارویی و ژنریکی که هست. اینها ابزاری هستند که می توانند این طرح را اصلاح کنند، اما دیگر هزینه بر است، اول این کار را می کردیم راحت تر بودیم. حالا یک جوری عادت کردیم و قیمت را بالا بردیم، حالا بیاییم برویم قیمت ها را بشکنیم، خوب دعوا می شود. ۲۵ درصد پرداختی متخصصین بیهوشی را پایین آوردند کلی اختلاف و دعوا ایجاد شده است. حالا بقیه را هم باید پایین بیاورند، آنها هم دعوا می کنند.
خبرنگار: در حال حاضـر راه حل و پیشنهـاد جنابعالی چیست؟
قانون را باید رعایت کنند، سطح بندی، ارجاع، پزشک خانواده، گایدلاین، خرید راهبردی، پرداخت عملکردی و تجمیع بیمه ها چیزهایی هستند که باید انجام بگیرد، و الویت پیشگیری بر درمان.
خبرنگار: نظرتان در رابطه با سیستـم ژنریک دارویی کشور چیست؟
همان سیاست دارویی است که باید انجام بگیرد. این جزء چیزهایی است که قانونا باید انجام شود. هم سیاست های کلی مقام معظم رهبری است، هم قانون است، هم علمی است یعنی اگر علمی هم بخواهیم بررسی کنیم و هزینه اثر بخش کار کنیم باید برگردیم به اینجا، هم بخواهیم به فرمایشات مقام معظم رهبری احترام بگذاریم و عمل و اطاعت کنیم باید برگردیم به اینجا، هم اگر بخواهیم از قانون تبعیت کنیم باید برگردیم به ژنریک. یعنی هم قانون، هم علم، هم شرع است. شرع است چون رهبری فرمودند، قانون است چون قانون گفته است، علمی هم که اویدنس و شواهد علمی دنیا این را می گوید.
خبرنگار: نقاط قوت و نقـاط ضعف طـرح را چگونـه ارزیابـی می کنید؟
ببینید وقتی که ما قانون را عمل نمی کنیم، حتی اگر قوت هم داشته باشد، ضعیف است. ما مشکلمان این است که باید قانون را اجرا کرد. اگر کاری را انجام می دهیم که در چارچوب قانون نیست حتی اگر خوب هم باشد، بد تلقی می شود. در نتیجه حرف ما این است که قدم اول باید پایبند به قانون باشیم و پایبند به تعهدی باشیم که هم دولت، هم مجلس و هم شورای نگهبان امضا می کند. چرا راهی را که امضا شده بود آن گونه که در قانون بود، نرفتند، در نتیجه اگر مثبت هم باشد به نظر من بد است برای اینکه راه را غلط رفتند. حالا از نظر علمی هم که اصلا سطح سوم را نباید می رفتند و کارهایی که باید انجام می دادند و انجام ندادند. وقتی قانون را شما اجرا نکردید کار خوب هم انجام بدهید، درست نیست. برای اینکه خلاف قانون عمل کردید.
در انتها به عنوان کسی که مسئولیت های مهم داشتید و وزیر بهداشت بوده اید و در حـال حاضر نایب رئیـس اول مجلس شـورای اسلامی هستید نظر کلـی شما در خصوص طرح تحـول سلامت چیست؟ و طرح را چگونه می بینید؟
به نظر بنده طرح باید به راه درست خود برگردد، راه درست، اطاعت از آن چیزی است که در قانون و سیاست های کلی مقام معظم رهبری وجود دارد. طی جلسه ای که با وزیر بهداشت در نوشتن قانون برنامه داشتیم، ایشان هم موافقت خود را با این نظر اعلام کردند. راه حل این است که برگردند قانون برنامه را اجرا کنند.
اشتراک گذاری:
دکتر سعید شاه بیگی
نورولوژیست فلوشیپ MS و انسفالیت های التهابی
Dr. Saeed Shahbeigi
Neuroimmunologist and MS fellowship
کلینیک فوق تخصصی
مغز، اعصاب و ستون فقرات
تازه های تندرستی
اولین مجله تخصصی نورولوژی در ایران
1 دیدگاه